2022 ÖABT DKAB-İHL Temel Dini Bilgiler Ders Notları

Klasik dinler tarihi kitabında Hak dinler (MİLEL) , Batıl dinler (NİHAL)

 İman için Dil ile ikrarı kabul edenler (MÜRCİE | KERRAMİYE)

 İman  için   İnanılması   gereken  bilgileri  kabul  edenler  (CEHMİYE  | NECCARİYE)

 Mukallid / Taklidi imana sahip kişinin imanını kabul etmeyen (MUTEZİLE)

 “Ben inşÂllah mü’minim” sözü (İMANDA İSTİSNA – Maturidiler kabul etmez.)

 İnanç esasları, parçalanma kabul etmez (TECEZZİ) ve zamana göre değişmez (LA YETEĞAYYAR)

 Allah’ın varlığını ispat eden ilim (İSBAT-I VACİP)

Deliller

• HUDUS (Evreninin yaratıcıya muhtaç olduğu belirtilir / Mutezile)
• İMKAN (Vacip, Mümkin, Mümteni varlık / Aristo, Farabi, İbn-i Sina)
• GAYE | NİZAM (Teleolojik delil / Hikmet-İnayet delili / İbn-i Rüşt)
• ONTOLOJİK (Ekmel-Mükemmel varlık / Farabi)
• KOZMOLOJİK (Evren-Alem delili / Hudus ve İmkan delillerini )

 Allah’ın Tekvin-Yaratma sıfatıyla alakalı sıfatlar (FİİLİ) | Ayetlerde Allah’a nispet edilen sıfatlar (HABERİ)

 Meleklerin, Allah’ın izniyle suretlere bürünmesi (TEMESSÜL)

 Babil halkını imtihan için gönderilen melekler (HARUT ve MARUT)

 Vahyin geliş şekilleri (DOĞRUDAN | PERDE ARKASINDAN | ELÇİ İLE)

 Kur’an da Nebi – Resul diye bahsedilenler (MUSA | HARUN | İSMAİL)

  Suhuflar  (ADEM – 10  |  ŞİT – 50  |  İDRİS – 30  |  İBRAHİM – 10)

Olağanüstü Durumlar

• İSTİDRAC (Kafir ve Günahkarların isteklerine göre )
• MEUNET (Veli ve Salih kulların isteklerine göre )
• İHANET (Kafir ve Günahkarların istekleri dışında )

 Kur’anda Peygamberliği    ihtilaflı   olanlar (LOKMAN |ZÜLKARNEYN | ÜZEYİR)

  Ululazm Peygamberler (NUH | İBRAHİM | MUSA | İSA | MUHAMMED)

 Ahiret Aleminin safhaları (ÖLÜM – KABİR HAYATI – KIYAMET KOPMASI

– SÜRA ÜFLEYİŞ – HAŞİR – HESAP – SIRAT – CENNET/CEHENNEM)

 Süra; ilk üfürüş (NEFHA-İ FEZA) , ikinci üfürüş (NEFHA-İ KIYAM)

 Kitabı; sağdan verilenler (YEMİN/MEYMENE), soldan verilenler (ŞİMAL/MEŞ’EME)

 Cennetin bölümleri (ADN | FİRDEVS | NA’İM | ME’VA)

 Cehennemin bölümleri (CAHİM | HAVİYE | HUTAME | LEZA | SAİR| SAKAR)

 Kader ve Kaza’nın bağlantılı olduğu sıfatlar (İRADE | KUDRET | TEKVİN)

 Allah’ın insanları iman-inkar etmeden serbest bırakması (TABUL KULUB)

Çağdaş İnkarcı Akımlar

• MATERYALİZM (Maddecilik / Metafiziği kabul )
• DARVİNİZM (Evrim teorisi / Tekamül Nazariyesi)
• AGNOSTİSİZM (Tanrı bilinemez / La edriye / Sofistaiyye)
• ÖKİLTİZM (Eski geleneğin devamı niteliğinde Gizli bilimler)

 Kelamda usul-i selase (İLAHİYAT | NÜBÜVVET | SEMİYYAT)

 Kelamı doğuran etkenler (KIRTAS OLAYI | HİLAFET MESELESİ | SİYASİ–

İÇ  OLAYLAR | KADER SORUNU  | KUR’AN-SÜNNETİN YORUMLANMASI)

 İslam dünyasında Mantığı ilk tercüme eden (İBN MUKAFFA)

İlk Dönem Kelami Şahsiyetler

• GAYLAN DIMEŞKİ (Kaderiye kurucusu / Usul-ü hamseyi ilk belirleyen)
• MABED CÜHENİ (Kaderiye kurucusu / Kaderi inkar eden ilk kişi)
• CAD DİRHEM (İlahi sıfatlar ve Halkul Kur’an fikrini ilk ortaya atan kişi)
• CEHM SAFVAN (Cebriyye kurucusu) Mutezile Görüşleri
• Kendilerine verdikleri unvan (EHL-İ TEVHİD ve ADALET)
• Allah’ın Kelam sıfatı yoktur. | Keramete inanılmaz.
• Haram rızık değildir. | Sihrin aslı
• Allah’ın, kullarına güç yetiremeyeceği bir şeyi istemesi Caiz değildir.

  Eş’ari ekolünü sistemleştiren ilk kişi  (İMAM’UL HARAMEYN CÜVEYNİ)

 Delilin geçersiz olması ile Ma’dulün geçersiz olması   (İNİKÂS-I  EDİLLE – Bakillani)

Maturidilik ve Eş’arilik arasında Farklar

• TEKLİFİ MALA YUTLAK (Allah kullarının güç yetiremeyeceği şeyi istemez / Maturidilik)
• SEBEB ve HİKMET (Allah yaptıklarından sorumlu tutulmaz / Eş’arilik)
• İBADET MÜKELLEFİYETİ (Kafirler imanla mükellef, ibadetle değil / Maturidilik)
• İRTİDAT (İslam dinine dönenin amelleri de geri döner / Eş’arilik)
• TEVBE-İ YE’S (Ümitsizlik halinde Tevbe geçerlidir / Maturidilik)

 Kelam ilminde yenilik ihtiyacını ilk getiren   (SEYYİD AHMED HAN Tabiatçı Kelam)

 Peygamberliğin Kesbi olduğunu söyleyenler   (ŞİBLİ NUMANİ | SEYYİD AHMED HAN)

 Kur’anda Bilginin kaynakları (BEŞ DUYU | HABER | AKIL)

 Allah’a ait bilgi (KADİM) | Kesin olan bilgi (BEDİHİ)

 İlimlere yönelik ilk sınıflandırma yapan (FARABİ)

 Felsefeden Kelama ilk sistemli eleştiri yapan (İBN RÜŞT)

Şeriatın Kısımları

• ŞER-İ MÜNEZZEL (Nass yoluyla bildirilen hükümler)
• ŞER-İ MÜEVVEL (İçtihat yoluyla elde edilen hükümler)

 Cahiliye Hukuku (İBKA – İslam’a uyan | ISLAH | İLGA – İslam’a uymayan)

İslam Hukukunun Temel özellikleri

• İlahi iradeye dayalı olması | Bilimsel Doktrin olması
• Yaptırımın ikili (Dünya ve Ahiret) olması | Meseleci-Kazuistik olması

İslam hukukunun Oluşum dönemleri

• HAZIRLIK SAFHASI (Peygamber | Sahabe | Tabiin)
• SİSTEMLEŞME SAFHASI (Müçtehid İmamlar)
• OLGUNLAŞMA SAFHASI (Mezhep Merkezli dönem)
• KANUNLAŞTIRMA – UYANIŞ SAFHASI

 MÜÇTEHİD İMAMLAR DÖNEMİ(Hicri 2 – 4. Asır / Altın Çağ / Tedvin dönemi / Abbasiler devri)

  MEZHEP MERKEZLİ DÖNEM  (Hicri 4 – 19. Asır  /  Taklid dönemi)

 Kanunlaştırma    dönemi    eserleri    (MECELLE   |  HUKUKİ   AİLE KARARNAMESİ)

 Arzu edilmeyen sonuçların hukukun imkanları ile aşılması (HİYEL – İmamı Azam)

İmam-ı Azam ve Öğrencilerine verilen Unvanlar

• ŞEYHAYN (İmamı Azam – Ebu Yusuf)
• İMAMEYN – SAHİBEYN (Ebu Yusuf – Muhammed)
• TARAFEYN (İmamı Azam – Muhammed)

 Hanefi fıkıhçılar arasında Mutuni Erbaa – 4 Metin  (EL MUHTAR  |  EL VİKAYE | MECMAUL BAHREYNE KENZÜ DEKAİK)

İmam-ı Şafii

• Mezhebi Kadim (IRAK) / Mezhebi Cedid (MISIR)
• İstinsah ve Mürsel’i kabul
• Mukayeseli ilk İslam hukuku eseri (EL UMM)

 Zayıf hadisleri, Kıyasa tercih eden alim (AHMED B. HANBEL)

 İcmanın gerçekleşme şartları  (İNKİRAZUL ASR – İcmaya katılan bütün müçtehidlerin ölmesi | SAHABE İHTİLAFININ BULUNMAMASI)

 İSTİSHAB (Mevcut olan durumun devam etmesi / Hanefiler kabul etmez

/ Beraati Zimmet Asıldır – Aksi delil bulunmadıkça herkes suçsuzdur)

 Kıyasın Rükunları (ASIL | FER | ASLIN HÜKMÜ | İLLET)

 Kıyası kabul etmeyenler (ZAHİRİLER | ŞİA)

 İSTİNSAH (Bir meseleye benzer hükümlerinden farklı hüküm vermek)

 Zarurat-ı Diniyye (DİN | CAN | NESİL | AKIL | MAL)

 Sarhoş edici her içkinin Şaraba kıyasla haramlığı (MUTEBER MASLAHAT)

 Allah’ın  mükelleften   bir   fiili    yapma-yapmama  isteğinde  bulunması  (TEKLİFİ HÜKÜM)

 Şâri’nin bir şey için sebep, mani ve şart koyması (VAZİ HÜKÜM)

 Peygamberimizin (s.a.v) insan olma hasebiyle yaptığı sünnet (ZEVAİD)

 Yolcu için Oruç tutmama ruhsatı (TERFİH RUHSATI)

 Ölüm tehdidi altında birinin Oruç bozması (ISKAT RUHSATI)

 Eksik Vücub Ehliyeti – Cenin hakları | Tam Vücub Ehliyeti – Kişi hakları

 Semavi  Arızalar    (KÜÇÜKLÜK | AKIL     HASTALIĞI  |  ATEH  –  AKIL  ZAYIFLIĞI)

 Mükteseb Arızalar (SEFEH – MALINI SAVURMA | İKRAH – ZORLANMA | HEZL – ŞAKA)

 Bütün müçtehidlerin içtihatlarının doğru tutması (MUSAVVİBE)

 “Müçtehidin bir hükümden ulaştığı sonuç Allah’ın bu konudaki hükmüdür” anlayışı (TEADÜDÜL HUKUK)

 Müçtehidsiz bir asrın mümkün olmadığını söyleyen (AHMED B. HANBEL)

 Muamelat ile   ilgili   Temel   başlıklar  (MÜNAKEHAT ü –  NİKAH | MUHASEMAT – ÖZEL HUKUK | TERİKAT – MİRAS)

 Mezheplere ait fıkhi hükümlerin bulunduğu eserler (FÜRÜ FIKIH)

 Fıkhın füru hükümlerinin arkasında yatan genel prensipleri belirleyen eser (KAVAİD)

 Farklı mezhepleri ve görüş farklılıklarını anlatan eser (HİLÂF)

 Fakihlerin meseleleri nasıl çözdüklerini anlatan eser (NEVAZİL)

İslam hukukunun Genel prensipleri

• Bir işten maksat ne ise hüküm ona göredir.
• Şek ile Yakin zayi | Meşakkat, teysiri celbeder.
• Zarar, izale olunur. | Adet,

 Bir eşya üzerinde hak sahibine ait öncelikli hak (MİLK / AYNİ HAK)

 Kullanılıp faydalanması Müslümanlara mübah olan mallar (MÜTEKAVVİM MAL)

 Bir gayrimenkul üzerinde hak sahibine sınırlı yararlanma sağlayan hak (İRTİFAK HAKKI)

 Geçici Evlenme engelleri (DİN FARKI | İKİ AKRABA İLE BİRDEN EVLENME

| ÜÇ KERE BOŞAMA | BEŞİNCİ KADIN | BAŞKASININ EŞİ OLMA)

 Batıl bir evlilik, Evliliğe ait hiçbir sonuç doğurmaz (UKR)

 Evlenecek kişiler arasında her türlü denkliğin bulunması (KEFAET)

Mehir Çeşitleri

• MEHR-İ MÜSEMMA (Evlilik akdi sırasında miktarı belirlenen mehir)
• MEHR-İ MİSİL (Kadınların almış olduğu mehir)

 Eşlerin kimsenin görmeyeceği yerde başbaşa kalması (HALVET-İ SAHİHA)

 Ölüm hariç hiçbir boşamayı kabul etmeyen sistem (ADEM-İ ZEVAL)

Talak Çeşitleri

• RİCİ TALAK (Kocaya boşadığı eşine dönme imkanı veren talak)
• BAİN TALAK (Kocanın boşadığı eşine dönmesi için Akit sağlayan talak)
• BİDİ TALAK (Adet döneminde kadını boşama / Sünnete aykırıdır)

 Boşanma işini Kocanın kadına vermesi (TEFVİZ-İ TALAK)

 Bir bedel karşılığında Kadının kocasını boşamaya ikna etmesi (MUHALEA/ HUL’)

 Kadının hakime başvurup istemediği evlilikten kurtulması (TEFRİK)

 Bir kimsenin 4 ay veya daha fazla hanımına yaklaşmayacağına yemin etmesi (İ’LA)

 Eşinin  zina  yaptığını   ispatlamayan  erkeğin  hakim      huzurunda  eşiyle  lanetleşmesi (LİAN)

 Çocuk bakımı (HIDANE) | Çocuk emzirme (RADA)

 Nasslarda yasaklanmış fakat Cezai yaptırımı olmayan suç (TA’ZİR) Zinâ

• İspatı için gerekli olanlar (4 ŞAHİT | İKRAR)
• Evliler yapmışsa (RECM)  |  Bekarlar yapmışsa  (100 CELDE / SOPA)
• Zina iftirasında – Kazf bulunulmuşsa (80 CELDE / SOPA)

 Yol kesme cezası (HIRABE / KAT’I TARİK) | İsyan cezası (BAĞY)

 Kısas cezasında asli yaptırım (DİYET)

 Sistematik ve Şekle bağlı olunan ibadet (İBADET-İ MERSUME)

 İslami literatürde Ahlaki pisliklerden arınma (TEZKİYE)

  Eti yenen hayvanların necasetini pis saymayanlar (MALİKİ | HANBELİ)

  Hem Abdestin hem de Teyemmümün Kur’andaki dayanağı  (MAİDE, 6)

  Hayızdan kesilen kadın  (AYİSE)  |  İki Adet arası “15 gün” temizlik  (TUHR)

 Namazın Vacipleri (FATİHA-ZAMMİ SURE OKUMAK | KIRAATİ GİZLİ YAPMAK | KADEİ EVVEL | TAHİYYAT OKUMAK | KUNUT DUASINI OKUMAK | SAĞA-SOLA SELAM VERMEK)

Sünnet ve Nafile namaz kılmanın Mekruh olduğu vakitler

• Fecr-i sadık ile Güneşin doğuşu arası
• İkindi ile Akşam arası | Bayram namazı öncesi ve sonrası
• Hatip, hutbeye çıkarken ve hutbe esnasında
• Kamet getirilirken (Sabah namazı hariç)

 Namazda, 1. Rekatın rükuundan sonra imama uyan kişi (MESBUK)

 Güneşin; tam tepede bulunması (İSTİVA) , batıya meyletmesi (ZEVAL)

 Cuma namazında Cemaat sayıları (HANEFİ – 3 | MALİKİ – 30 | ŞAFİİ – 40)

 Bayram namazı (Hanbeliler – Farz-ı kifaye | Şafii ve Malikiler – Sünnet)

  İstihare namazı (1. Rekatta okunan – Kafirun  |  2. Rekatta okunan – İhlas)

 Yağmur duası (İSTİSKA) | Güneş tutulması (KÜSUF) | Ay tutulması (HÜSUF)

 Ülkemizde Kandil gecelerinin başladığı dönem (2. SELİM DÖNEMİ)

 Peygamberimizin (s.a.v) korku namazı kıldırdığı gazveler (ZATUR RİKA |

BATNI NAHL | USFAN | ZU KARED)

 Cenaze namazının rükunları (KIYAM | 4 TEKBİR)

Kefen Parçaları

• Erkeklerde (KAMİS | İZAR | LİFAFE)
• Kadınlarda (KAMİS | İZAR | LİFAFE | GÖĞÜS ÖRTÜSÜ | BAŞÖRTÜSÜ)

 Oruca niyet eden birinin cinsel ilişkide bulunması Keffaret gerektirir.

 Zekatın yükümlülük şartı (AKIL) | Zekatın konusu (ALACAKLAR)

 Zekata tabii olmayan mallar (BİNEK HAYVANLARI | EV | EŞYA | ALET) Zekatta Mal ile ilgili şartlar

• TAM MÜLKİYET
• NİSAB (Zekatın farz olması için malın en az miktarı)
• NEMA (Artırıcılık)
• HAVLİ HAVELAN (Yıllanma)
• HEVAİCİ ASLIYYE (İhtiyaç fazlası olma)

  Zekat tabi hayvanların senenin çoğunda kırlarda beslenme şartı (SAİME)

  Hem sermayesi hem kazancı zekata tabi olan mal (TİCARET MALI – %2,5)

  RİKAZ  (Yer altında bulunan maden / Hanefiler – %20 / 3 Mezhep – %2,5)

  Zirai ürünlerde zekat oranı – %10  |  Sulamalı zirai ürünlerde oran – %5

 TEMLİK (Zekatı sahibine iade etmek / Zekatın rüknudur)

 Zekat ödenecek yerler – Tevbe, 60 (MİSKİN | RİKAB – KÖLE | GARİMİN

• BORÇLU | AMİL – MEMUR | İBNUSEBİL – YOLDA KALAN | MÜELLEFİ KULUB | Fİ SEBİLİLLAH – ALLAH YOLUNDA OLANLAR)

 Zekat   ödenmeyecek   yerler       (YAKIN      AKRABA   |   KURUMLAR  | GAYRİMÜSLİM | BİDAT EHLİ)

Uygulama yönünde Hac çeşitleri

• İFRAD (Sadece Hac yapılır / Kurban vacip değil / Şafiilerde Faziletli)
• TEMETTU (Umre ve Hac ayrı ayrı yapılır / Kurban vacip)
• KIRAN (Umre ve Hac bir yapılır / Kurban vacip / Hanefilerde Faziletli)

 Haccın Farzları (İHRAM | ARAFAT VAKFESİ | ZİYARET TAVAFI)

 Haccın Vacipleri (SA’Y | MÜZDELİFE VAKFESİ | CEMRELER TAŞ ATMA| TRAŞ OLMA | VEDA TAVAFI)

 Mikat Yerleri (ZULHULEYFE | CUHFE | KARN | YELEMLEM | ZATUIRK)

 İhram Yasakları (TRAŞ OLMAK | TIRNAK KESMEK | GÜZEL KOKU SÜRÜNMEK | CİNSEL İLİŞKİ | BİTKİ KOPARMAK | HAYVAN ÖLDÜRMEK)

 Haceri esvede elleri koyarak öpmek (İSTİLAM)

 Afakilerin / Dışarıdan gelenlerin Mekke’ye girdikten sonra yaptığı ilk tavaf (KUDUM / VARIŞ TAVAFI – Sünnettir)

 MİNA (Mekke – Müzdelife arası / Şeytan taşlama ve Kurban kesme yeri)

 Hac ve Umre yapanların kesmesi gereken kurban (HEDY)

 İhrama girdikten sonra bir sebeple Haccı tamamlayamama (İHSAR)

 Arafat vakfesinin yerine getiremeyenin seneye kaza etmesi (FEVAT)

Hac Cezaları

• CİNAYET (İhram yasaklarının işlenmesi)
• BEDEME (Arafat vakfesi sonrası cinsel ilişki sonrasında Büyükbaş hayvan kurban etme)
• DEM (İhramdan çıkan ama Ziyaret tavafı öncesi cinsel ilişki sonrasında Küçükbaş hayvan kurban etme)
• SADAKA (Giyim-Kuşam veya Güzel koku sürünmeden dolayı )
• TAZMİN (Avlanan hayvanların değerinin fakirlere ödenmesi)

 EYYAM-I NAHR (Kurban kesim günleri olan Zilhiccenin 10-11-12. Günleri)

 BEHİMETUL ENAM (Kurbanlık hayvanlar / Koyun, Keçi, Sığır, Manda, Deve)

 Vasiyet etmeden ölmüş birinin ardından Kurban kesilmez.

  Kurbanlık Hayvanlar ve Yaşları     (KOYUN ve KEÇİ – 1 Yaşında | SIĞIR ve MANDA – 2 Yaşında | DEVE – 5 Yaşında)

Yemin Çeşitleri

• LAĞV (Yanlışlıkla yapılan yemin / Keffaret yok)
• GAMÜS (Yalan yere yapılan yemin / Keffaret yok)
• MÜNAKİDE (Gelecek ile ilgili yemin / Keffaret var)

  Sırasıyla Yemin Keffaretleri  (10 FAKİR DOYURMA

   10 FAKİR GİYDİRME

 KÖLE AZAT ETME)

 Adağın hükmünü Mekruh olarak kabul eden mezhep (ŞAFİİ)

 Zorlama ve Tehdit altında yapılan yemini kabul eden mezhep (HANEFİ)

 Maturidiliğin,    Mutezileye     benzer    hükümler    vermesi    (TEFVİZ-İ MUTAVASSIT)

 Abdest alırken yıkanan yerleri ovmak (DELK) | Rükudan sonra bekleme (KAVME)

 Namazın bir kısmını imamla kılmayan kimse (LAHİK)

 Yeminini bozan ve Gerçeğe aykırı yemin eden kişi (HANİS)

  İbadetlerin Farz olduğu dönemler  (ORUÇ – Hicri 1.5 Yıl | ZEKAT – Hicri

2. Yıl | HAC – Hicri 9. Yıl)

 Peygamberimiz 4 Umre ve 1 defa Hac yapmıştır.

 Haccın herhangi bir rüknünü ifade kavram (NÜSUK)

  Kur’anda ismi  “Münadi” diye geçen melek (İSRAFİL)

 Vakti içinde yapılamayan ibadet (FAİTE)

 Zorunlu olarak yaptığımız fiiler (IZTIRARİ)

  Her ayın 13-14-15. Günleri tutulan oruç  (EYYAM-I BİD)

 Kurban bayramı vesilesiyle kesilen kurban (UDHİYE)

 Kişinin Hac için hem mal hem de bedenen hazır olması (İSTİTAAT)

  Bir yolcunun 15 günden az kalmayı planladığı yer  (VATAN-I SÜKNA)

 Ezan okurken her cümle arası biraz beklemek (TERESSÜL)

 Rüku – Secde yaparken alınan sünnet tekbirler (İNTİKAL TEKBİR)

 Tavaf sırasında ihram elbisesinin sağ tarafını açıkta bırakma (IZDIBA)

 Müçtehidin illeti ortaya çıkarmak için verdiği çaba (TAHRİCUL MENAT)

 Seddi Zerai delilini en çok  kullanan mezhep     (MALİKİ – Hanefiler kullanmaz)

 Hanefilere göre 2 namazın cem edildiği yerler (ARAFAT | MÜZDELİFE)

 Kelamda Temel konular   (MESAİL – Ana konular | VESAİL – Yardımcı konular | MAKASID – Amaçlar)

 Mürcie mezhebinin ilk eseri (KİTABUL İRCA – İbnul Hanefiyye)

 Sünni Kelamın öncüleri (İBN KÜLLAB | KALANİSİ | MUHASİBİ)

Selef metodunun esasları

• TAKDİS (Allah’ı cismani şeylerden uzak tutmak)
• TASDİK (Allah’ı bilip aynen kabul etmek)
• İTİRAFI ACZ (Nasslarla ilgili bir şey bilmemek)
• İMSAK (Kapalı Nasslar hakkında Te’vil yapmamak)
• KEFF (Kalbi meşgul etmemek)
• SÜKUT (Soru sormamak) | MARİFET EHLİNE TESLİM OLMAK

 Mantığın Kelama dahil olduğu dönem (MÜTEAHHİRUN)

 Yeni İlmi kelam tabirini ilk kullanan (ŞİBLİ NUMANİ)

 İmanda artma-azalma olmayacağını belirten tek mezhep (HANEFİLİK)

 Allah’ın  ilmiyle   Kulun    ölüm  anında  iman-küfür    açısından  durumu  (MUVAFAT – İbn Küllab)

 İnsanlar tarih boyunca her zaman bir dine inanma ihtiyacı duymuştur (KABULÜ AMME DELİLİ)

 Peygamberliğe karşı çıkanlar (RAVENDİ | EBUBEKİR RAZİ)

 Eş’arilerin    irade    anlayışı,    Cebriye-Mutezile        arasındadır   (CEBR-İ MUTAVVASIT)

 SALAH – İyi olma | ASLAH – Daha iyi olma (MUTEZİLE)

 Doğruya yönlendirmek (TEVKİF) | Yardımı kesmek (HIZLAN)

 İstislah-Mesalihi Mürsel metodunu en çok kullanan mezhep (MALİKİLİK)

 Ekol sahibi fakihlerin kendi sistematiği içinde yaptığı içtihad (MÜNTESİP MUKAYYED İÇTİHAT)

 Peygamberimiz (s.a.v)   döneminde   İslam    hukukuyla         ilgili   özellikler   (TEDRİCE RİAYET | KOLAYLIK İLKESİ | MASLAHATIN GÖZETİLMESİ)

 Kişinin kendi isteğiyle namazdan çıkması (HUNUC-U BİSUNİH)

 Kadınların oturuşta ayaklarını sağa yatık bırakmaları (TEVERRÜK)

 Fıtır Sadakası (Hanefilerde Vacip | 3 mezhepte Farz)

 Orucun başlaması için hilalin Erken/Geç gözükmesi (İHTİLAFU METALİ)

 Mekke ve Medine’ye gidip oraları ziyaret etme (MENASİKUL HAC)

 Hacda omuzların dik olması ve kısa-sert adımlarla yürüme (REMEL)

 3 kardeş meselesinden dolayı ayrılan kişi (EŞ’ARİ)

 Kelamda Müteahhirun dönemi (GAZZALİ)

 Kelamın suskunluğa girdiği dönem (TAFTAZANİ)

 İslam düşüncesinde Sırasıyla Akla önem verenler  (İSLAM FİLOZOFLARI

 MUTEZİLE  MATURİDİ  EŞ’ARİ  SELEFİ)

 İnanç alanında Bilgi kaynağı kabul edilmeyen konular (KEŞİF |  İLHAM  | RÜYALAR)

Bilginin Dereceleri

• İLMEL YAKİN (Akıl ve Haber vasıtasıyla elde edilir)
• AYNEL YAKİN (Duyu organları vasıtasıyla elde edilir)
• HAKKAL YAKİN (Yaşantı vasıtasıyla elde edilir)

 İnanç esaslarına; toptan inanmak (İCMALİ), araştırarak inanma (TAFSİLİ)

 Birden fazla ilah olamayacağını savunan delil (TEMANU)    |  Birden fazla ilah olması durumunda 3 farklı durumun meydana gelmesi (TEVARÜD)

 Tekvin sıfatını kabul etmeyenler (MUTEZİLE | EŞ’ARİ)

 Ahirette Günahkarların kitabı (SİCCİN), İyilerin kitabı (İLLİYYİN)

 Peygamberimizin (s.a.v) ibadet niteliği taşıyan sünneti (SÜNNET-İ HÜDA)

 İcma’nın İşlevleri (MUHAFAZA | BAĞLAYICILIK | KAMU OTORİTESİNİ SINIRLAMAK | BAZI USÜL KONULARININ MEŞRUİYETİNİ SAĞLAMAK)

 Kıyasta; Asıldaki hükmün illeti açıkça belirtilmişse (MANSUS İLLET), belirtilmemişse (MÜSTENBAT İLLET)

 Kıyas işleminin sonucunda gerçekleşen hükmün sadece Asılda olmadığıve Ferde de sabit olduğunun ortaya konması (TADİYE)

 Maslahat Türleri (ZARURİYYAT | HACİYYAT | TAHSİNİYYAT)

 Nassın bulunmadığı yerde Örfü delil sayan mezhepler (HANEFİ | MALİKİ)

 İslam dininden önceki şeriatlerde ibadet ve hukuk alanındaki hükümler, Müslümanlar için bağlayıcı değildir (ŞERU MEN KABLENA)

 Kıyas ve İçtihadın en fazla kullanıldığı konu (MUAMELAT)

 Hakkında açıkça Nass bulunmayan bir hüküm hakkında müçtehidin şahsi görüş belirtmesi (REY)

Hz. Ömer dönemi yapılan İçtihatlar

• Muta nikahının yasaklanması | Teravih’in Cemaatle kılınması
• Müellef-i kulübe zekat verilmemesi | İçki içene 80 sopa vurulması
• Beytulmal’ın kurulması | Kıtlık zamanı Hırsızlık cezasının olmaması

 Hicaz/Hadis ekolü (SAİD B. EL MÜSEYYEB) | Irak/Rey ekolü (İBRAHİM EN NEHAİ)

 Ahkam-ı Hamse (VACİP | MENDUP | MÜBAH | MEKRUH | HARAM)

 Abdest alırken ayakları yıkamak değil Mesh etmek farzdır (CAFERİLİK)

 Sabah namazını ortalık henüz karanlık iken kılmak  (TAĞLİS)   |  Sabah namazını ortalık henüz aydınlık iken kılmak (İSFAR)

 Öğle namazını geciktirip kılmak (İBRAD)

 2  secde  arası  oturuş (CELSE)|  Rükuda  bir    müddet  beklemek (TUMA’NİNE)

 Cuma  namazının   Vücub   /   Yükümlülük   şartları  (ERKEK      OLMAK | MAZERETSİZ OLMAK | HÜR OLMAK | SEFERİ OLMAMAK)

 Cuma namazının Sıhhat / Geçerlilik şartları (VAKİT | CEMAAT | ŞEHİR | CAMİ | İZİN | HUTBE)

 2 rekatlı Bayram namazının her rekatında fazladan 3’er tekbir alma (ZAİT TEKBİRLER)

 Arife gününden Bayramın 4. Günü İkindi vaktine kadar 23 vakitte alınan tekbirler (TEŞRİK TEKBİRLERİ)

 İftar etmeksizin aralıksız tutulan oruç (VİSAL – Mekruhtur)

 İhramdan çıkıp İhram yasaklarının sona ermesi (TAHALLÜL)

 Hac ayları (ŞEVVAL | ZİLKADE | ZİLHİCCE İLK 10 GÜN)

 İslam hukukunda Evlilik teklifi etme (HITBE)

 Hanefilere göre Küçükler Baba ve Dedeleri dışındaki Veliler tarafından evlendirilir fakat Çocuk büluğa erince evli olduğu kişiden ayrılabilir (HIYAR’UL BULUĞ)

Velayet Türleri

• VELAYET-İ KÂSIRA (Kişinin, başkasının onayı olmadan evlenmesi)
• VELAYET-İ MÜTEADDİYE (Kişinin başkasını evlendirmesi)

  Evliliğin meydana gelmesini ve gerçekleşmesini  onaylayan söz   (SİGA –

Nikahın Rüknudur / İn’ikad şartıdır)

 Sürekli Evlenme Engelleri (HURMETUL KARABET / KAN HISIMLIĞI               |

HURMETUL MÜSAHERAT / EVLENME HISIMLIĞI | HURMETUR RADA

/ SÜT HISIMLIĞI)

 Başkasının  rızasının   aranmadığı    akitler   (NAFİZ),  arandığı   akitler  (MEVKUF)

İddet Süreleri

• Evlilik, Kocanın ölümüyle bitmişse Kadın 4 ay 10 gün
• Hamile kadının iddeti doğuma kadardır.
• Boşanan kadınların, hamile değilse, iddeti 3 hayız dönemidir.
• Küçük ve Yaşlıların iddeti 3 aydır.

 ZIHAR (Bir kimsenin, karısının bir azasını kendisine ebedi haram olan birine benzetmesi / “Sen bana Annemin sırtı gibisin”)

 Verasetin Engelleri (KÖLE OLMAK | KATİL OLMAK | MÜRTET OLMAK | GAYRİMÜSLİM OLMAK)

 Yalnız başına olduğunda bütün mirası alan veya Mirasçı bulununca onlardan artanı alan kimse (ASABE)

 Hür, Akîl/Baliğ olan iki mü’min; karşılıklı diyet ödeme, yardımlaşmave vâris olma konusunda akit yapması (MEVLA’L MUVALAT AKDİ)

 Farz veya Asabe yoluyla varis olamayan her akraba (ZEV’İL ERHAM)

 Mûrisin / Ölen kimsenin geride varislerine bıraktığı her şey (TERİKE)

 İslam hukukunda Mirasçının aldığı hak, pay (SEHİM)

 Daha yakın bir mirasçının bulunması sebebiyle bir vârisin tamamen veya kısmen mirastan mahrum olması (HACB)

 Kitap, sünnet ve icmâ ile; hakları farz kılınan hak sahipleri (ASHABU’L FERAİZ)

 İslâm Dininin ortaya koyduğu helâl-haram sınırları, miktarı ve niteliği

nasslarda belirlenmiş olan şer’î cezalar (HADD)

Ticaret ve Mal ile ilgili Konular

• İNE SATIŞI (Bir malın belli bir fiyat karşılığında vadeli olarak satılıp, satılan fiyattan daha düşük bir fiyatla geri satın alınması / Hanefi ve Şafii’ye göre Caizdir)
• GABN (İslâm hukukunda genelde iki taraflı akidlerde karşılıklar arasında, özelde ise alım satımda satılan şeyle fiyatı arasında değer yönünden farklılık ve dengesizlik)
• GARAR (Bir borç ilişkisinde akid konusunun meydana gelip gelmeyeceğinin belirsiz olması)
• TAĞRİR (Akid yapılırken taraflardan birinin söz ve davranışı ile diğer tarafı kasten aldatması)
• ŞÜF’A (Sahibine, satım akdine konu olan bir akarı, müşteriye mal olduğu bedel karşılığında mülkiyetine geçirme yetkisi veren bir hak)
• RUKBA (Bir şahsa bir malın bağışlanması, bağışlayandan önce ölmesi halinde malın bağışlayana geri dönmesinin şart koşulması)
• UMRA (Bir kimseye yaşadığı sürece onun olması, öldükten sonra da geri dönmesi şartıyla malın verilmesi)
• ARİYET (Bir kimseye bedelsiz olarak belli bir süre kullanmak üzere bir malın verilmesini konu alan bir sözleşme)
• KARZ (Borç, kredi, ödünç, altın, gümüş, nakit para ve misli olan şeyleri başkasına ödünç vermek)

Şirket-i İnan / Ortak Şirket

• MUDAREBE (Emek – Sermaye ortaklığı)
• MÜZARAA (Zirai Ortakçılık)
• MÜSAKAT (Bağ – Bahçe ortaklığı)
• MUĞARESE (Boş bir arazi üzerinde yapılan ortaklık)

 Kişiyi Allah’a yaklaştıran fiil ve davranışlar (KURBET)

 İçine herhangi bir maddenin karışmasıyla aslî vasfı bozulmuş ve hususîbir ad almış olan sular (MUKAYYED SU)

 Hayızlı ve Nifasalı/Lohusalı olan kadınlar için Gusül şarttır.

 Kadınlarda Hayız ve Nifas dışında oluşan özür kanı (İSTİHAZE)

Sehiv / Yanılma secdesini gerektiren haller

• Farzın tehiri ve geciktirilmesi |  Farzın tekrarı
• Vacibin terki | Vacibin tehiri
• Vacibin tekrarı | Vacibin tebdili yani değişmesi

Cenaze ile ilgili Konular

• MUHTAZAR (Ölmekte olan kişi) | MEYYİT (Ölen kişi)
• GASİL (Ölünün yıkanması)
• TEŞYİ (Cenazenin taşınması)
• TELKİN (Cenaze kabre konulduktan sonra ölüye iman esaslarının anlatılması)
• İSKAT (İbadetlerde borcu ölen kişi için fakire Fidye ödenmesi)

 Mendup Oruçlar (PAZARTESİ – PERŞEMBE ORUCU | ŞEVVAL ORUCU

|  AŞURE ORUCU | DAVUT ORUCU | ŞABAN ORUCU | HARAM AYLARDA TUTULAN  ORUÇ   |   ZİLHİCCE  ORUCU    |    HER  AYIN  13,  14  VE  15. GÜNLERİNDE TUTULAN ORUÇ)

 Orucu bozan durumlar (BİLEREK YEME-İÇME | CİNSEL İLİŞKİ)

 Tutulamayan her bir oruca fakir doyumu için verilen ücret (FİDYE)

 Zekata Tabi Mallar (PARA | TİCARET MALLARI | TOPRAK ÜRÜNLERİ

| HAYVANLAR | DEFİNE-MADEN)

 Önceden yok iken sonradan kişinin mülkiyetine geçen mallar   (MALİ MÜSTEFAD)

Hayvanların Zekatı

• DEVE (5-9 Deve için 1 Koyun      10-14 Deve için 2 Koyun  

15-19 Deve için 3 Koyun)

• SIĞIR (30-39 Sığır için 2 yaşında Buzağı  40-59 Sığır için 3 yaşında Buzağı  60’dan sonra her 30 Sığır için 1 Buzağı verilir)
• KOYUN & KEÇİ (40-120 Koyun için 1 Koyun      121-200 Koyun için 2 Koyun  201-399 Koyun için 3 Koyun  400 sonrası her 100 Koyun için 1 Koyun ilave edilir)

 FİTRE / FITIR SADAKASI (Ramazan Bayramı’na yetişen ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan Müslümanların kendileri ve velâyetleri altındaki kişiler için yerine getirmekle yükümlü bulundukları mali bir ibadet)

 Çocuğun doğumundan sonra Şükür amaçlı kesilen kurban (AKİKA)

 Vekaleten yapılan hac (BEDEL HACCI)

 Haccın Sünnetleri (KUDUM TAVAFI | 3 HUTBE | TERVİYE GÜNÜ MİNA’YA GİTME | BAYRAM GECESİ MÜZDELİFEDE OLMA)

 Safa ile Merve arasında gidip-gelme (SA’Y) | Kâbe’de 7 defa dönme (TAVAF) | Tavafta her bir dönme (ŞAVT)

 Namazı bozacak davranışlarda bulunma (AMELİ KESİR)

 Seferiyken Farz namazlarını kısaltarak kılma (KASRUS-SALAT)

 Namazda Kadınların Erkekler arasında saf tutması (MUHAZATÜN-NİSA)

 Peygamberimizin (s.a.v) devamlı olarak yaptığı sünnet (MUVAZEBE)

 Allah’ı tesbih ve anmakla görevli melekler (MUKARREBUN / İLLİYYUN)

 Cennetin bekçisi (RIDVAN)     |   Cehennemin bekçisi (MALİK)

 Peygamberlerin Sıfatları (EMANET | SIDK | FETANET | TEBLİĞ | İSMET)

 Haram rızık değildir (MUTEZİLE) | Öldürülen kişi eceliyle ölmüştür (EHLİ SÜNNET)

 “Rüyetullah / Allah’ın görülmesi” kabul etmeyenler (MUTEZİLE ve ŞİA)

 “Kesb / Çalışarak kazanma” kavranma kelimesini kullanan (EŞ’ARİ)

 Hüsun/İyilik  ve   Kübuh/Kötülük     hem   akıl   hem    de   nakille   bilinir   (MATURİDİ)

 İnsanın kudret sahası içinde; herhangi bir vasıtaya bağlanmaksızın gerçekleştirdiği fiiller (TEVLİD), bir sebebe bağlı olarak gerçekleştirdiği fiiller (MÜTEVELLİD)  Mutezile

 EŞRATÜ’S SAAT – Kıyamet Alametleri (DUMAN | DECCAL | DABBETUL ARZ | HASEF – YER ÇÖKÜNTÜLERİ | GÜNEŞİN BATIDA DOĞMASI | YECÜC VE MECÜC OLAYI | HZ. İSA’NIN GÖKTEN İNMESİ | HİCAZDA ATEŞ ÇIKMASI)

 Allah’ın Zati sıfatları içerisinde yer alan “Vücud” sıfatına verilen isim (SIFAT-I NEFSİYYE)

 İbadetlerin menfaat beklemeden Allah rızası için yapılması (TAABBUD)

 Peygamberimiz (s.a.v) insanlara ve cinlere gönderilmiştir (RESULUS- SAKALEYN)

  Mutezile’nin 5 Temel Prensibi   (TEVHİD   |   ADALET   |   VAAD – VAİD   | EL MENZİLE BEYNEL MENZİLETEYN   |   EMRİ BİL MARUF NEHYİ ANİL MÜNKER)

  İnanılması gereken hükümlere inat edip inanmamak (KÜFR-İ CUHUDİ)

 Çağdaş akımlardan “Cemaat-i Tebliğ” kurucusu (İLYAS KANDEHLEVİ)

 Kadının, kocasının izni olmadan evinden ayrılması (NAŞİZE)

 “Günahlar, Amelleri geçersiz kılar” düşüncesi (İHBAT)

 Dinen necis sayılan bazı maddelerin kimyasal değişime uğraması sonucu temizlenmesi (İSTİHALE)